نقشه مفهومی به عنوان ابزاری برای سنجش یادگیری ریاضی دانش آموزان

چکیده با توجه به رویکرد های جدید یاددهی- یادگیری که بر یادگیری معنادار تأکید دارند، نیازمند شیوه های نوین ارزیابی خواهیم بود که عملکرد دانش آموزان را بر مبنای یادگیری معنادار آنها مورد سنجش قرار دهد. یکی از این شیوه های نوین در ارزیابی عملکرد دانش آموزان، استفاده از نقشه ی مفهومی است. تحقیقات نشان می دهد، نقشه های مفهومی ابزاری مفید برای ارزیابی دانش مفهومی دانش آموزان است. هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه و بررسی چگونگی استفاده از نقشه ی مفهومی به عنوان ابزاری برای ارزیابی یادگیری ریاضی دانش آموزان می باشد. برای این منظور در یک مطالعه موردی، درک ریاضی 49 دانش آموز پایه سوم متوسطه رشته ریاضی در زمینه تابع درجه دو مورد ارزیابی قرار گرفت. در این پژوهش از نقشه مفهومی به عنوان ابزار ارزیابی درک دانش آموزان استفاده شد. همچنین، از طریق پرسشنامه ای دیدگاه دانش آموزان نسبت به نقشه های مفهومی مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای این تحقیق، ابتدا دانش آموزان به مدت 10 جلسه با نقشه مفهومی آشنا شدند. سپس در یک آزمون از آنها خواسته شد که با 8 مفهوم داده شده ، در ارتباط با تابع درجه دو، یک نقشه ی مفهومی رسم کنند. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از کارایی خوب نقشه های مفهومی، به عنوان ابزاری برای بررسی کیفی یادگیری دانش آموزان می باشد. در این مطالعه، نقشه های مفهومی تولید شده توسط دانش آموزان نمایی از ساختار شناختی آنها را در اختیار محقق قرار داد که از طریق آزمون های سنتی به ندرت قابل دیدن هستند، از جمله تشخیص بدفهمی هایی که در ساختار شناختی آنها شکل گرفته بود. از این رو می توان نقشه های مفهومی را به عنوان ابزار ارزیابیِ مکمل، در کنار آزمون های رایج کتبی توصیه کرد. همچنین ملاحظه شد که این ابزار، با به تصویر کشیدن ساختار شناختی یادگیرندگان، فرصتی در اختیار آنها قرار می دهد که با بازتاب بر این ساختار به اصلاح و تکمیل آن بپردازند. نتایج حاصل از نظرسنجی دانش آموزان نیز نشان داد که حدود 80% آنها نقشه های مفهومی را ابزاری مفید برای ارزیابی و پی بردن به بد فهمی های خود می دانند. واژه های کلیدی: نقشه مفهومی، ارزیابی، یادگیری معنادار، بدفهمی، حسابان .